Advice

Beth all yr RSPB ei wneud yn fy achos lleol i?

Deall pryd mae’r RSPB yn fwy tebygol o allu ymwneud ag achosion cynllunio.

A Snipe stood in shallow waters in a golden light.
On this page

Mae aelodau o’r cyhoedd yn gofyn i’r RSPB ymwneud â channoedd o achosion bob blwyddyn sy’n bygwth niweidio adar a bywyd gwyllt arall. Weithiau, rydyn ni’n gallu cyfrannu, ond mewn llawer o achosion, yn anffodus, dydyn ni ddim. Rydyn ni’n gwybod y gall hyn achosi siom, ond mae rhesymau da pam na allwn ymwneud â dim ond nifer cymharol fach o achosion.

Pryd fydd yr RSPB yn cymryd rhan?

Mae nifer o ffactorau y mae’n rhaid i ni eu hystyried wrth benderfynu a ydym am ymwneud ag achos ein hunain ai peidio, gan gynnwys nifer yr achosion eraill rydym eisoes yn gweithio arnynt. Mae gennym adnoddau cyfyngedig ac felly mae angen i ni fod yn ofalus nad ydym yn ymgymryd â gormod o weithgareddau. Mae gennym ganllawiau sy’n ein helpu i wneud penderfyniadau (rhai anodd iawn yn aml), rhwng yr achosion haeddiannol niferus yr ydym yn clywed amdanynt. Rydym hefyd yn defnyddio rhai profion i’n helpu i flaenoriaethu’r achosion pwysicaf a sicrhau ein bod yn glir ynghylch gwerth ein cyfraniad.

Fel rheol gyffredinol, ein nod yw dewis yr achosion lle gallwn gael yr effaith fwyaf a gwneud y cyfraniad mwyaf at achub y lleoedd gorau i fyd natur. Mae hynny’n aml yn golygu datblygiadau mawr ar drothwy ardaloedd o bwysigrwydd rhyngwladol i fyd natur. Fodd bynnag, gall hefyd olygu achosion llai sy’n bygwth gosod cynsail niweidiol, gan olygu y gallai llawer o bobl eraill ddefnyddio’r un dull gweithredu gwael, ymhell y tu hwnt i ffiniau’r achos unigol hwnnw.

Does dim dau achos yr un fath, ac mewn gwirionedd does dim achos nodweddiadol y mae’r RSPB yn ymwneud ag ef. Ond dyma rai o’r rhesymau sydd fwyaf tebygol o sbarduno ein cyfranogiad:

  • Bygythiad sylweddol i safle o bwysigrwydd rhyngwladol ar gyfer bywyd gwyllt
    Gallai hwn fod yn ddatblygiad mawr y bwriedir ei adeiladu ochr yn ochr â safle bywyd gwyllt sydd wedi’i warchod yn gyfreithiol, a allai achosi lefelau annerbyniol o aflonyddwch i’r adar neu’r bywyd gwyllt arall sy’n dibynnu ar yr ardal warchodedig, fel achos deuoli’r A6.
  • Bygythiad difrifol i fuddiannau gwarchodfa natur RSPB
    Yn achos ein tirddaliadau ein hunain, yn ogystal ag effeithiau posib ar fuddiannau cadwraeth natur arbennig y safle, rydym yn ystyried ffactorau eraill. Gallai hyn gynnwys pethau fel ein gallu i reoli’r safle neu brofiad yr ymwelwyr sy’n dod i fwynhau’r bywyd gwyllt yno – effeithiodd achos Sizewell C ar yr ystod lawn o ffactorau.
  • Risg uchel o osod cynsail cyfreithiol, gwyddonol neu bolisi niweidiol
    Un enghraifft fyddai cynnig i adeiladu’n uniongyrchol ar ben safle bywyd gwyllt o bwysigrwydd cenedlaethol neu ryngwladol fel achos Coul Links a allai, petai’n cael ei ganiatáu, agor y llifddorau i ddatblygiadau tebyg eraill  yn cael eu caniatáu ar safleoedd bywyd gwyllt ledled y wlad.
RSPB St Aidan's, visitors enjoying the nature reserve

Ai ag achosion sy’n effeithio ar adar yn unig y mae’r RSPB yn ymwneud?

Ie a Nage. Mae adar yn rhan o we gymhleth sy’n dal byd natur at ei gilydd. Maen nhw hefyd yn ddangosyddion gwych ar gyfer iechyd elfennau llai gweladwy o’r system gymhleth honno. Felly, pan fyddwn yn ceisio gwarchod adar, mae’n anochel y bydd mwy o fudd i fywyd gwyllt arall.

Fodd bynnag, y mae, wrth gwrs, fygythiadau i safleoedd sy’n llai pwysig i adar, ond sy’n bwysig iawn i fywyd gwyllt heb fod yn rhai pluog. Mae sefydliadau eraill fel yr Ymddiriedolaethau Natur, Plantlife a Buglife sydd â mwy o arbenigedd o ran y rhywogaethau hyn. Fel yr RSPB, mae eu hadnoddau nhw hefyd yn gyfyngedig, ond maen nhw’n ceisio ymwneud â’r achosion mwyaf difrifol.

Weithiau mae bygythiad i safle bywyd gwyllt penodol mor sylweddol fel bod yr RSPB yn ymuno â’r sefydliadau eraill hyn. Yn yr achosion hyn, rydyn ni’n gweithio gyda’n gilydd mewn partneriaeth i sicrhau bod y safle ei hun yn cael ei ddiogelu ac nad yw cyfreithiau pwysig sy’n gwarchod natur yn ei chyfanrwydd yn cael eu herydu. Mae achos Tipner West yn enghraifft o achos o'r fath.

Pan fydd datblygiadau neu gynigion eraill yn bygwth un o warchodfeydd yr RSPB, byddwn yn rhoi sylwadau ar yr effeithiau ar ystod ehangach o rywogaethau (lle mae gennym yr wybodaeth ddyfnach i wneud hynny).

An Orange-tip butterfly perched on a plant, backlit by  the sun.

Pwy sy’n mynd i godi llais dros fywyd gwyllt os nad yw’r RSPB yn gwneud hynny?

Rydym yn cydnabod bod llawer mwy o achosion sydd angen llais dros fyd natur nag y mae’r RSPB yn gallu cymryd rhan ynddynt. Rydyn ni hefyd yn gwybod nad yr achosion rydyn ni’n ymgymryd a nhw yw’r achosion sydd bwysicaf i gymunedau lleol bob amser, gan gynnwys ein cefnogwyr ni ein hunain. Yn aml, mae’r achosion hynny’n cynnwys effeithiau ar warchodfeydd natur lleol neu safleoedd o bwysigrwydd lleol neu ranbarthol, nad oes modd i ni ymgymryd â nhw. Weithiau, maen nhw’n ymwneud â safleoedd bywyd gwyllt sy’n bwysig yn genedlaethol neu’n rhyngwladol, ond er hynny, does dim modd i ni ymgymryd â nhw. Mae’r holl achosion eraill hyn yn bwysig yn yr ymgyrch i wrthdroi’r dirywiad ym myd natur, ond mae nifer helaeth yr achosion sy’n bygwth bywyd gwyllt yn llawer mwy na’n gallu mi i ymwneud â nhw.

Allwn ni ddim ymladd y frwydr ar ein pen ein hunain, a dyna pam rydyn ni wedi datblygu adnoddau i gefnogi mwy o bobl fel chi i weithredu eu hunain. Mae ein pecyn Cynllunio ar gyfer Natur yn rhoi’r holl awgrymiadau, yr adnoddau a’r doethineb sydd eu hangen arnoch i helpu i sicrhau bod y bywyd gwyllt rydych chi’n ei garu yn cael ei ddiogelu rhag bygythiadau datblygu a, lle y mae’n rhaid i ddatblygu ddigwydd, bod lle’n cael ei ddarparu ar gyfer bywyd gwyllt. Os oes modd i chi sbario ychydig funudau yn unig, neu os oes gennych amser i ysgogi eraill i weithredu ar y cyd, mae popeth y mae angen i chi ei wybod yma ar flaenau eich bysedd.

A Red Squirrel looking down a tree trunk towards the camera
Red Squirrel
Cofiwch

Eich cysylltiad â bywyd gwyllt sy’n lleol i chi, a’ch gwybodaeth amdano, yw’r hyn sy’n eich rhoi chi ac eraill fel chi mewn sefyllfa gref i eiriol dros ei warchod. Fel aelodau o’r cymunedau lleol yr effeithir arnynt ac, yn hollbwysig, fel pleidleiswyr lleol, gall eich llais fod yn fwy pwerus na llais yr RSPB nac unrhyw sefydliad arall tebyg i ni.

Edrychwch ar ein pecyn cymorth i ddysgu sut mae sicrhau bod eich llais yn cael ei glywed a chael eich ysbrydoli gan bobl eraill sydd hefyd wedi codi llais dros fyd natur gyda chanlyniadau gwych.